รูปแบบการแข่งขันและกลไกราคา การตอบสนองด้านโหลด

การออกแบบกลไกการแข่งขันและกลไกราคาเป็นปัจจัยสำคัญที่จะทำให้มั่นใจได้ว่าการพัฒนาธุรกิจการตอบสนองด้านโหลดสามารถลดต้นทุนการบริหารจัดการระบบไฟฟ้าของประเทศในระยะยาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยอาจมีการพัฒนารูปแบบการแข่งขันและกลไกราคา ดังต่อไปนี้

1) การจัดซื้อความต้องการกำลังผลิตไฟฟ้าระยะยาว (Long-term Capacity Demand Purchase)
ภายใต้รูปแบบการจัดทำแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทยนั้น การดำเนินการตอบสนองด้านโหลดสามารถเป็นส่วนหนึ่งของการจัดหาได้ทันทีหากมีค่าใช้จ่ายต่ำกว่าต้นทุนในการก่อสร้างโรงไฟฟ้าประเภทที่มีคุณสมบัติเทียบเท่ากัน (ในที่นี้ คือ โรงไฟฟ้ากังหันก๊าซ) และสามารถรับประกันการลดการใช้ไฟฟ้าให้เป็นไปตามสัญญาในลักษณะ Firm Service Level (FSL) ได้ การดำเนินการตอบสนองด้านโหลดจึงควรถูกพิจารณารวมไปในแผนระยะยาวเพื่อทดแทนการก่อสร้างโรงไฟฟ้าหลัก โดยเฉพาะในส่วนของกำลังการผลิตสำรอง ทั้งนี้ การกำหนดปริมาณการรับซื้อจาก DR ในแผน PDP สามารถทำได้จากการพิจารณากำหนดจากศักยภาพของ DR ที่มีความมั่นใจว่ามีต้นทุนต่ำกว่าต้นทุนหน่วยสุดท้ายของระบบ

2) การจัดประมูลความต้องการกำลังผลิตไฟฟ้า (Capacity Demand Auction)
การจัดประมูลความต้องการกำลังการผลิตไฟฟ้า (Capacity demand auction) เป็นทางเลือกสำหรับการออกแบบกลไกการแข่งขันและกลไกราคาสำหรับการวางแผนบริหารจัดการไฟฟ้าระยะถัดจากระยะแรก ซึ่งตลาดเริ่มคุ้นเคยกับธุรกิจการตอบสนองด้านโหลดแล้ว ในการจัดหารูปแบบนี้ ความต้องการลดการใช้ไฟฟ้าจากการดำเนินการตอบสนองด้านโหลดจะถูกกำหนดโดย DRO (กรณีที่ไม่มีตลาดกลาง) หรือ DR capacity market (กรณีที่มีตลาด Capacity market) หรืออาจเป็นไปในลักษณะเดียวกันกับการจัดซื้อความต้องการกำลังผลิตไฟฟ้าล่วงหน้า โดยอาจพิจารณาจัดหาปริมาณบางส่วนของกำลังผลิตไฟฟ้าสำรองตามแผนผ่านการประมูลเป็นรอบ ๆ ในขณะที่มูลค่าและราคาของการดำเนินการตอบสนองด้านโหลดจะถูกกำหนดโดยกลไกการแข่งขันผ่านรูปแบบการประมูลภายใต้การกำหนดเพดานราคา (Ceiling price) โดยรูปแบบการประมูลอาจเป็นการผูกพันกำลังผลิตไฟฟ้าดังกล่าวด้วยสัญญาที่มีระยะเวลาสั้น เช่น 3-5 ปี เป็นต้น

3) การจัดทำตลาดซื้อขายกำลังผลิตไฟฟ้า (Capacity Market)
ในอนาคตระยะยาว หากมีการพัฒนาตลาดกลางซื้อขายกำลังการผลิตไฟฟ้า (Capacity market) ในประเทศไทย จะเป็นการเปิดโอกาสให้มีทางเลือกในการบริหารจัดการระบบไฟฟ้าใหม่ ๆ เพิ่มมากขึ้นโดยการพัฒนาตลาดซื้อขายกำลังผลิตไฟฟ้าดังกล่าวอยู่ภายใต้เงื่อนไขของการปรับโครงสร้างกิจการไฟฟ้าของประเทศในบางส่วนที่จะต้องเปิดให้มีการแข่งขันมากขึ้น ซึ่งจำเป็นต้องมีการเตรียมการพัฒนาตลาดซื้อขายกำลังผลิตไฟฟ้า อย่างไรก็ดี กฎระเบียบที่เกี่ยวข้องกับตลาดไฟฟ้าอาจต้องใช้เวลาในการเปลี่ยนผ่านเป็นระยะเวลานานพอสมควร